ศรีสะเกษ ! ชาวเผ่าเยอแห่เรือเซิ้งสะไน รำลึกพระยากตะศิลา นำพาลูกหลาน ล่องเรือตามลำน้ำมูล ด้วยเสียงสะไน ก่อตั้งบ้านเรือจนปัจจุบัน
เมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ 2568 ชนเผ่าเยออำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ ที่ลูกหลานของพระยา กตะศิลา (อ่าน กะ–ตะ–ศิ-ลา) เมื่อพุทธศตวรรษที่20 นำพาลูกหลาน จากตอนเหนือของประเทศอินเดีย ล่องเรือมาผ่านเมียนมา สู่สาธารณประชาธิปไตยประชาชนลาว มาตามลำน้ำโขง แยกเข้ามาในลำน้ำมูล หาอยู่ที่อุดมสมบูรณ์ ร่มเย็น โดยการล่องเรือเป่าสะไน ที่ทำมาจากเขาควายเผือก ให้สัญญาน เป็นจังหวะดนตรีร่ายรำ เสี่ยงทายหาพื้นที่ดินอันอุดมสมบูรณ์ ก่อนที่จะเจอริมฝั่งแม่น้ำมูล ที่เมืองคง ตั้งบ้านเรือนสร้างที่อยู่อาศัย สร้างชุมชนคนเผ่าเยอ จนปัจจุบัน 3,000 กว่าปี
ลูกหลานได้สำนึกในบุญคุณของบรรพบุรุษ จึงมีการสืบรากวัฒนธรรม ในช่วงวันขึ้น 13 ค่ำเดือน 3 ของทุกปี และประกอบพิธีไหว้บูชา พระยา กตะศิลา โดยในปีนี้ จัดเป็นพิเศษ ด้วยการหล่อรูปเหมือนพระยากตะศิลา พร้อมลูกหลานชนเผ่าเยอ แต่งกายด้วยชุดชนเผ่าเยอ เสื้อผ้าไหมสีดำย้อมมะเกลือ ประกอบพิธีอัญเชิญรูปหล่อเหมือนพระยา กตะศิลา เท่าตัวจริง บรรพบุรุษของชนเผ่าเยอราษีไศล จากหน้าเทศบาลตำบลเมืองคง ไปตามถนนสายหลัก ผ่านถนนกลางเมืองราษีไศล ไปสู่ลานหน้าสำนักงาน อบต.เมืองคง ที่ได้มีการสร้างศาลพระยา กตะศิลา เอาไว้เรียบร้อยแล้ว อัญเชิญรูปเหมือนลงติดตั้ง กล่าวคำบูชาคุณ จุดธูปเทียบบอกล่าวดวงวิญญาณพระยา กตะศิลา ร่ายรำถวายด้วยสาว ลูกหลานเผ่าเยอ โดยมีนายณรงค์กร เผือแผ่ นายอำเภอราษีไศล ร่วมกับนายกิตติศักดิ์ แซ่จึง นายก อบต.เมืองคง พร้อมด้วยนายไพศาล เกียรติชัยพัฒน์ นายกเทศมนตรีตำบลเมืองคง นำกำนัน/ผู้ใหญ่บ้าน คนเผ่าเยอ ในเขตตำบลเมืองคง หัวหน้าส่วนราชการอำเภอราษีไศล ร่วมงานจำนวนมาก เป็นครั้งแรกที่จะได้ร่วมขบวนแห่ ติดตั้งรูปหล่อเหมือนพระยา กตะศิลา ในครั้งนี้
นายกิตติศักดิ์ แซ่จึง นายก อบต.เมืองคง กล่าวว่า พระยา กตะศิลา เมืองคงโคก ครองเมืองราศีไศล ปีพ.ศ.1300 – 1350 หรือ ราว 218 ปี, ต่อมา พระประจนปัจจานึก ครองเมืองราษีไศล ปี พ.ศ.2424 – 2438 และมีการตั้งเป็นอำเภอราษีไศล มีขุนบริหารชนบท เป็นนายอำเภอคนแรก ปี พ.ศ.2442 – 2450 ต่อมา มีหลวงคงคณานุการ เป็นนายอำเภอคนที่ 2 สมัยแรกปี พ.ศ.2562 – 2464 และมาสมัยมที่สอง อีก ปี พ.ศ.2466 – 2478 และนาย สมหมาย ฉัตรทอง มาเป็นนายอำเภอราษีไศล ใน ปี พ.ศ.2521 – 2524 ก่อนได้จัดรำลึกพระยากตะศิลา ขึ้น ในปีนี้เป็นต้นมา สืบมาจวบจนปัจจุบันนี้.
ข่าว/ภาพ บุญทัน ธุศรีวรรณ ศรีสะเกษ
