ชาวบ้านออกหาเก็บปูนา มาทำน้ำปูของดีเมืองเหนือ หนึ่งปีมีครั้ง

ชาวบ้านในพื้นที่ บ้านไร่สันจำปา ม.13 ต.แม่นาเรือ อ.เมืองจ.พะเยา ออกหาเก็บปูนามาทำน้ำปูผลิตน้ำปู ซึ่งในช่วงนี้ปูนาจะออกมากัดกินต้นข้าว และมีตัวโตเต็มวัย ชาวบ้านก็จะออกไปหาจับปูนามาทำน้ำปู ซึ่งเป็นอาหารขึ้นชื่อของชาวล้านนา มักนิยมทำกันในช่วงนี้ โดยชาวบ้านจะนำมาทำเป็นน้ำปู หรือน้ำปู๋ ที่ใช้เป็นส่วนผสมอาหาร เพื่อรับประทานในครอบครัว และขายน้ำปู หรือน้ำปู๋ เป็นอาหารยอดนิยมของชาวบ้านในพื้นที่ภาคเหนือ ที่สามารถนำไปเป็นส่วนผสมของอาหาร เช่น น้ำพริกน้ำปู แกงหน่อไม้ใส่น้ำปู ตำแตงและเมนูอื่นๆ ซึ่งเป็นอาหารจากภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่สามารถรับประทานในครอบครัว และสร้างงานสร้างรายได้ให้กับชาวบ้านในช่วงนี้

นางจันทร์ทิพย์ ก๋าคำ ชาวบ้านในพื้นที่บ้านสันจำปา ม.13 ต.แม่นาเรือ อ.เมือง จ.พะเยา กล่าวว่า ได้ทำน้ำปูมาทุกปีสำหรับการทำน้ำปู เมื่อได้ปูนามาแล้วก็จะนำเอามาขังและแช่น้ำไว้หนึ่งคืนเพื่อให้ดิน โคลนหลุดออกจากตัวปู จากนั้นก็จะนำปูมาล้างให้สะอาด แยกคีมของปูออกจากตัวปู ถ้าปูตัวใหญ่ก็จะแกะเอาแต่มันปู จากนั้นเตรียมใบตะไคร้ ใบขมิ้น ใบฝรั่ง มาบดพร้อมกับปู บีบคั้นเอาน้ำปูออก แล้วนำน้ำที่คั้นได้เก็บเองไว้ประมาณ 1-2 คืนให้เกิดกลิ่น และนำไปเคี่ยวที่ไฟอ่อนประมาณ 9-10 ชั่วโมงแล้วแต่ปริมาณน้ำปู หลังจากนั้นจะเพิ่มรสชาดด้วยพริกป่นที่ตำผสมกับมะแขว่นและเกลือซึ่งเป็นสูตรฉเพราะของชาวบ้าน เมื่อเคี่ยวจนน้ำปูแห้งจับกันเป็นก้อนสีดำ ก็พักไว้ให้เย็นและนำไปบรรจุภาชนะ และออกขาย โดยจะจำหน่ายกิโลกรัมละ 500 บาท ซึ่งแต่ละปีสามารถผลิตน้ำปูขาย สร้างรายได้ในช่วงนี้ได้อย่างงาม