30 พฤษภาคม 67 ที่อุทธยานสวนรุกขชาติบ้านถ้ำ ต.บ้านถ้ำ อ. ดอกคำใต้ จ.พะเยา ที่มีป่าไม้และแหล่งน้ำที่อุดมสมบูรณ์ เป็นต้นกำเนิดแม่น้ำในบริเวณนี้มีถ้ำหลายถ้ำ เช่น ถ้ำหอ ถ้ำตาแสง ถ้ำล้านช้าง ถ้ำเพชร เป็นต้น และมีน้ำออกฮู (น้ำผุด) ที่ออกมาตามธรรมชาติ จากใต้ดินและไม่มีเหือดแห้งจึงเป็นสายน้ำที่มีความสำคัญแห่งหนึ่ง ของชุมชนบ้านถ้ำและยังพบเป็นแหล่งอาศัยของปูจั่วหรือปูหิน ที่พากันมาขุดรูอาศัยตามแนวป่าเรียงรายตามเส้นทางข้างลำธารมากกว่า 1,000 ตัว และจะออกมาจากรูเพื่ออาบแดดตลอดเวลา สามารถมาสัมผัสดูปูจั่วแบบใกล้ชิดที่ อุทยานสวนรุกขชาติบ้านถ้ำได้ตลอดทั้งวัน
จากการสังเกตุบริเวณหลังลำธารเป็นทางเดินเพื่อชมอุทธยานสวนรุกขชาติตามแนวเส้นทางเดินบริเวณพื้นดินจะพบรู ตามพื้นดินทั้งตัวเล็กและรูใหญ่ และ จะพบปู่จั่วออกมาโชว์ตัวบริเวณปากรู ตัวเล็กตัวใหญ่มีทั้งสีดำ,สีทอง,สีเหลือง สามารถสัมผัสปูจั่วแบบใกล้ชิด โดยเดินตามเส้นทาง และส่งเสียงดังปูก็จะวิ่งเข้ารูป หากใครอยากชมและสัมผัสปูจั่วหนือปูกิน หรือปูภูเขาน้ำตก แบบใกล้ชิด ต้องไม่ส่งเสียงดังและในช่วงนี้เป็นช่วงฤดูฝนปูจั่วจะออกมาหากิน บริเวณลำธารและจะจับคู่ผสมพันธุ์ตามแหล่งน้ำ และหาก อยากสัมผัส ปู่จั่วที่จะหาชมยาก ต้องไปที่อุทยานส่วนรุกขชาติบ้านถ้ำ จะพบปูจั่วมาอวดโฉมในช่วงหน้านี้ของทุกปี หลังจากนั้นเมื่อเข้า ช่วงฤดูฝน เต็มที่ปู่จั่วก็จะออก ไปตามบริเวณแม่น้ำ ตามแนวป่าในเขตอุทยานสวนรุกขชาติบ้านถ้ำ ถือว่าเป็นสถานที่มีปูจั่ว หรือปูหิน หรือปูภูเขา น้ำตก ที่มีจำนวนมากหนึ่งเดียวของจังหวัด
ปัณณวิชญ์ อยู่ดี รายงาน
