เช้ามืด 16 เมษายน 67 ชาวอำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย จัดงานประเพณีแห่ข้าวพันก้อน ถวายองค์พระธาตุศรีสองรัก เป็นการสืบสานประเพณีศักดิ์สิทธิ์ที่งดงาม ที่ตกทอดมายาวนานหลายร้อยปี ในการเริ่มวันขึ้นปีใหม่ไทย 16 เมษายนของทุกปี นำโดยเจ้าพ่อกวน ดร.ถาวร เชื้อบุญมี เจ้าแม่นางเทียม ประกายมาศ เชื้อบุญมี ผู้นำทางวัฒนธรรมอำเภอด่านซ้าย คณะพ่อแสน นางแต่ง และชาวบ้านลูกผึ้งลูกเทียน แต่งกายด้วยชุดพื้นเมืองสวมเสื้อสีขาว พร้อมขันข้าวเหนียวที่ปั้นเป็นก้อน ธูปเทียนดอกไม้สักการะองค์พระธาตุ ร่วมในขบวนแห่ข้าวพันก้อนเพื่อนำไปถวายองค์พระธาตุศรีสองรัก สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองอำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ซึ่งขบวนแห่เริ่มต้นตั้งแต่ช่วงเช้ามืด จากบ้านเจ้าพ่อกวนมาทางบ้านเจ้าแม่นางเทียม เข้าสู่เส้นทางโบราณครั้งอดีต ผ่านหอหลวง และมุ่งหน้าสู่พระธาตุศรีสองรัก (บริเวณประตูด้านหลังพระธาตุในปัจจุบัน) รวมระยะทางก็ประมาณ 2 กิโลเมตร
เมื่อถึงองค์พระธาตุแล้ว เจ้าพ่อกวนและคณะ ทำพิธีบูชาคารวะธาตุ ชาวบ้านลูกผึ้งลูกเทียนต่างนำข้าวเหนียวที่ปั้นเป็นก้อน ขนาดพอดีคำ คนละ 10 เป็น 100 และเพิ่มพูนเป็น 1,000 ผู้ชายถวายด้านในองค์พระธาตุ ส่วนผู้หญิงวางรอบ ๆ กำแพงแก้วขององค์พระธาตุ จึงเป็นที่มาของประเพณีนี้ ว่า “แห่ข้าวพันก้อน” ถวายแด่องค์พระธาตุศรีสองรัก และพระนาคปรกกายสิทธิ์ รวมถึง สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ปกปักรักษาเมืองด่านซ้าย พร้อมกับรับพรสร้างพลังแก่ชีวิตและจิตใจให้มีความสุข ความสำเร็จในวันเริ่มต้นศกศักราชปีใหม่ตลอดปีและตลอดไป นอกจากนี้ ยังเป็นการสร้างความรักความสามัคคีของคนในชุมชน โดยใช้กิจกรรมทางประเพณีวัฒนธรรมเป็นสื่อกลาง
พรพิพัฒน์ เพ็ชรสังหาร รายงาน