10 พฤษภาคม 2567 ที่บริเวณอนุสาวรีย์พระยาไกรภักดีศรีนครลำดวน (ตากะจะ) บ้านดวนใหญ่ อ.วังหิน จ.ศรีสะเกษ นายอภิศักดิ์ แซ่จึง รองนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดศรีสะเกษ เป็นประธานในพิธีบวงสรวงอนุสาวรีย์พระยาไกรภักดีศรีนครลำดวน (ตากะจะ) เจ้าเมืองคนแรกของจังหวัดศรีสะเกษ โดยมีนายอานนท์ หนุนชู นายอำเภอวังหิน นายวิจิตร ใสกระจ่าง นายก อบต.ดวนใหญ่ นำผู้นำท้องถิ่นและชาวบ้านในพื้นที่ตำบลดวนใหญ่ ร่วมประกอบพิธีบวงสรวงอนุสาวรีย์พระยาไกรภักดีศรีนครลำดวน (ตากะจะ) โดยพิธีมีการจุดธูปเทียนกราบไหว้ศาลหลักเมือง เปลี่ยนผ้าแพรศาลหลักเมือง การถวายมาลัยกร และทำพิธีบวงสรวง ซึ่งหลังจากที่ได้ประกอบพิธีบวงสรวงเสร็จแล้ว ชาวบ้าน นับร้อยคนได้พากันรำบวงสรวงอย่างยิ่งใหญ่และสวยงามมาก เพื่อเป็นการน้อมรำลึกถือพระยาไกรภักดีศรีนครลำดวน (ตากะจะ) เจ้าเมืองคนแรกของจังหวัดศรีสะเกษ และขอพรขอฝนให้ตกต้องตามฤดูกาล โดยมีชาวบ้านต่างพากันมาชมและร่วมพิธีบวงสรวงกันอย่างคึกคัก ท่ามกลางสภาพอากาศที่ค่อนข้างร้อนจัด
นายวิจิตร ใสกระจ่าง นายก อบต.ดวนใหญ่ กล่าวว่า พระยาไกรภักดีศรีนครลำดวน เดิมชื่อ “ตากะจะ” เป็นหัวหน้าเขมรส่วยป่าดง หมู่บ้านโคกลำดวนหรือบ้านดวนใหญ่ในปัจจุบัน มีความชำนาญในการคล้องช้างเพื่อจับมาฝึกใช้งาน และสามารถจับพญาช้างเผือก นำกลับกรุงศรีอยุธยาได้อย่าง ปลอดภัย จึงได้รับ พระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น “หลวงแก้วสุวรรณ” ให้ควบคุมลูกบ้านเขมรป่าดงในหมู่บ้านตน คือ บ้านปราสาทสี่เหลี่ยมโคกลำดวน หรือบ้านดวนใหญ่ขึ้นต่อเมืองพิมาย ต่อมา ได้นำช้าง ม้า แก่นสน ยางสน ปีกนก นอระมาด งาช้าง ขี้ผึ้ง เป็นของส่วยนำส่งทูลถวาย ณ กรุงศรีอยุธยา สมเด็จพระที่นั่งสุริยามรินทร์ จึงได้โปรดเกล้าฯ พระราชทานยกฐานะบ้านปราสาท สี่เหลี่ยมโคกลำดวนขึ้นเป็น”เมืองขุขันธ์” เลื่อนบรรดาศักดิ์จาก “หลวงแก้วสุวรรณ” เป็น “พระยาไกรภักดีศรีนครลำดวน” เจ้าเมืองขุขันธ์ในปี พ.ศ. 2306 ปี พ.ศ. 2319
บุญทัน ธุศรีวรรณ รายงาน
