3 มีนาคม 67 ช่วงนี้เป็นช่วงหน้าฤดูแล้ง ชาวบ้านจะออกหาของป่ามาขายสร้างรายได้ โดยเฉพาะช่วงนี้เป็นเดือนห้า มีฝูงผึ้งพากันทำน้ำหวานที่มีคุณภาพสูง ทั้งมีคุณค่าทางโภชนาการสูง และเป็นที่ต้องการของผู้คนทั่วไป โดเฉพาะผึ้งหลุม หรือผึ้งที่สร้างรังในรูดิน เป็นที่ต้องการและหายาก ชาวบ้านจึงออกหาน้ำผึ้งหลุมในดิน มาขาย เช่นเดียวกับนายศุกร์ วิลัย อายุ 54 ปี บ้านเลขที่ 202 ม1 ต.แม่กา อ.เมือง จ.พะเยา อาชีพรับจ้างทั่วไป มักจะใช้เวลาว่างออกหาผึ้งดินหรือผึ้งหลุม ตามในป่าชุมชนท้ายหมู่บ้าน เนื่องจากการหาผึ้งดินต้องอาศัยการสังเกต ตาดู หูฟัง หลังจากเจอผึ้งดินแล้วจะเตรียมอุปกรณ์ เช่น เปลือกมะพร้าว มีด เสียม ถุง มือ ผ้าคลุมหัวและตาข่ายเขียวหลังจากนั้นจึงทำการขุดเอาผึ้งดินเออน้ำหวานและตัวอ่อนมากินและขายสร้างรายได้ในช่วงฤดูแล้ง
นายศุกร์ วิลัย พรานล่าผึ้ง เปิดเผยว่า การหาผึ้งดินหรือผึ้งหลุมต้องมีความชำนาญและประสบการณ์ การสังเกต ตาต้องดู หูต้องฟัง ต้องมีความอดทนและยอมเจ็บตัวในบางครั้งเพื่อแลกกับน้ำผึ้ง ซึ่งผึ้งดินจะอยู่ไม่ลึกโดยจะทำรังรวงผึ้งเป็นชั้นๆเรียงกันอย่างมีระเบียบยางรัง อาจจะมีตั้งแต่ 3-7 ชั้น
เมื่อได้รังผึ้งก็แยกส่วนที่เป็นไข่หรือตัวอ่อนออกจากหัวน้ำหวาน โดยจะใช้มีดปาดแยกเอาน้ำผึ้งและตัวอ่อนใส่ถุง ส่วนไข่หรือตัวอ่อนก็จะนำไปขาย ราคาน้ำผึ้งดินธรรมชาติจะจำหน่ายในราคาขวดละ 300-500 บาทส่วนไข่หรือตัวอ่อนชิ้นละ30-40 บาท ซึ่งเป็นรายได้เสริมในช่วงว่างเว้นจาการรับจ้างได้เป็นอย่างดี สำหรับน้ำผึ้งในช่วงนี้ยังเป็นน้ำผึ้งเดือนห้าจะมีความหวานจากดอกไม้ธรรมชาติแพทย์แผนโบราณจะนำน้ำผึ้งเดือนห้า หรือน้ำผึ้งแท้มาเป็นส่วนผสมในการปรุงยา เช่น ปั้นเป็นลูกกลอน เป็นน้ำละลายผงยา และน้ำผึ้งจัดเป็นตัวยาสมุนไพรที่สำคัญ หนึ่งในยาอายุวัฒนะ เพราะคุณค่าอันมีประโยชน์อย่างมากมายที่ทำให้ร่างกายสมบูรณ์ แข็งแรง อายุยืนยาว
ปัณณวิชญ์ อยู่ดี ผู้สื่อข่าวพะเยา รายงาน